Ergens op een strandje op Oahu heeft zich, in de vroege ochtend van 18 februari 1978, het allereerste officiële groepje triatleten ooit verzameld. Gelokt door een poster waarop staat ‘Swim 2.4 miles, Bike 112 miles, Run 26.2 miles. Brag for the rest of your life’. Niemand heeft dit ooit gedaan, niemand weet of dit kan. Topsporters staan niet aan de start, maar de meesten weten heelhuids te finishen. Ondanks – of dankzij – de afschrikwekkende opdracht groeit het evenement de jaren daarna fors. In de overtuiging dat het om een meerdaagse wedstrijd gaat verschijnen sommige deelnemers met fietsen voorzien van zijtassen met kampeeruitrusting aan de start. Ook de ondersteuning is amateuristisch: het komt voor dat, bij gebrek aan alternatieven, tijdens de wedstrijd bier wordt overhandigd ter lessing van de dorst, wat van trottoir tot trottoir zwalkende atleten oplevert.
Finishers krijgen een hole-in-the-head trofee. Zelfgemaakt door geestelijk vader John Collins. Tom Warren, winnaar in 1979, laat zijn trofee zien in een TV-show. Wanneer het stukje nijvere huisvlijt door de presentator ter nadere inspectie wordt omgedraaid, zegt hij: ‘Do you know there’s a screw missing?’ – subtiele verwijzing naar een vermoed mentaal defect bij de heer Warren. Inmiddels heeft de sport zich ontwikkeld. We zwemmen in hydrofobe wetsuits, rijden op aërodynamische fietsen in lange colonnes van verzorgingspost naar verzorgingspost waar we onze speciaal geprepareerde bidons aanpakken. We trainen volgens tot in detail uitgewerkte trainingsprogramma’s, worden ergonomisch verantwoord op de fiets gezet, en meten onze hartslagen, afstanden en verbruikte calorieën. Het Haribo-verhaal ten spijt hanteer ook ik de digitale weegschaal om, als een moderne druïde, tot op de gram nauwkeurig de als ideaal beschouwde verhouding koolhydraten-wei-eiwit af te wegen.
Triatlon is verworden tot een wetenschappelijk geplande exercitie. We moeten vooral ons voordeel doen met alle opgebouwde kennis, maar de oorsprong van onze sport niet uit het oog verliezen. Want zeg nou eerlijk: wanneer was de laatste keer dat je een trainingsdag hebt gehad waarvoor je zenuwachtig was omdat je niet wist hoe en wanneer-ie zou aflopen? Voor mij was dat 28 maart 2006, toen ik om 8 uur ’s ochtends vanuit Playa del Ingles per ATB vertrok om via obscure, onverharde binnenweggetjes naar de Pico de las Nieves, het hoogste punt van Gran Canaria, te rijden. Met licht verhoogde hartslag stond ik op. Ik had geen idee of de stippellijntjes op de kaart inderdaad te berijden waren, of ik de afdalingen zou overleven, en waar ik eten en drinken zou kunnen krijgen. Het werd één groot avontuur met allerhande verrassingen en navigeerfouten, dat uiteindelijk pas om zes uur ’s avonds eindigde. Na het avondeten heb ik, waarschijnlijk onder invloed van de endorfinen, nog anderhalf uur gelopen en de zon in de zee zien zakken. Het werd m’n mooiste trainingsdag van het jaar. Daarom: breng het avontuur terug in de training. Maak van die veertig kilometer van werk naar huis een lange duurloop, zwem dat binnenwater nu eens niet in de breedte maar in de lengte en terug, of fiets eens naar je familie die 250 km ver woont. Begin aan iets waarvan je het einde niet ziet. Gegarandeerd dat het een dag oplevert die je je lang zal heugen.
Deze column verscheen eerder in Triatlon Sport.
